چه کسی تمدن عیلام را ویران کرد؟! - نیلی ابزار

به گزارش نیلی ابزار، جنگ های عیلام و آشور از زمان سارگن دوم (دوران حکمرانی 705-722 پ. م) شروع شد و به غیر از جنگ های پراکنده و کوچک، 7 دوره جنگی معین را شامل می گردد.

شهریار بابادی نیاکان، خواننده فرهیخته، در تماس با گروه تاریخ روزنامه دنیای اقتصاد با اشاره به چاپ مطلبی در روز 8اسفندماه با عنوان تمدن وارونه، شرح داد؛ آنکه معابد عیلام را ویران نموده است نه دورانتاش که آشور بنی پال بوده است.

بر کتیبه ورودی چغازنبیل جملاتی با عنوان نفرین نامه اونتاش ناپیریشا، پادشاه تمدن ایلام باستان حک شده است: من اونتاش ناپیریشا با آجر های طلایی رنگ، نقره ای رنگ، سنگ های عقیق و سنگ های سفید این معبد مطبق را ساختم و به خدایان ناپیریشا و اینشوشیناک از محله مقدس هدیه کردم. کسی که آن را ویران کند و کسی که آجر های آن را منهدم کند، کسی که طلا و نقره اش را، سنگ های عقیق سیاه، سنگ های سفید و آجرهایش را بردارد و به محل دیگری ببرد، باشد که نفرین خدایان محل مقدس ناپیریشا، اینشوشیناک و کریریشا بر سرش نازل گردد و باشد که نسل او زیر خورشید برچیده گردد.

جنگ های عیلام و آشور از زمان سارگن دوم (دوران حکمرانی 705-722 پ. م) شروع شد و به غیر از جنگ های پراکنده و کوچک، 7 دوره جنگی تعیین را شامل می گردد. آخرین این جنگ ها در 645 پ. م. رخ داد و با پیروزی آشور بنی پال و نابودی عیلام به سرانجام رسید. در سالنامه های آشور بنی پال به ذکر هشتمین لشکرکشی پرداخته اند، خوم بان کالداش پادشاه عیلام که پس از شکست تحت تعقیب مهاجمان بود، به شهری که امروزه هم به همان نام زمان آشوربنی پال، ایدیدیه نامیده می گردد و به جای مانده آن، با نام ده نو از بالای چغازنبیل به خوبی مشهود است، پناهنده می گردد.

احتمالا او می اندیشیده که به خاطر رودی که مابین دو لشکر گسترده شده، دسترسی به او سخت خواهد بود، ولی با وجود توهم وی، سپاه آشوری از این رود می گذرد و او دوباره متواری می گردد. تعقیب او تا کوهسارانی که شاه عیلامی به آن پناه برده بود ادامه می یابد. در کتیبه ای که نمایانگر پیروزی چپاول و غارت و نسل کشی آشور بنی پال است، آمده است:

14 شهر را به اضافه قصبه های بی شمارشان در 12 بخش عیلام فتح کردم، من زیگورات شوش را که از آجر هایی با سنگ لاجورد لعاب درست شده بود، شکستم... معابد عیلام را با خاک یکسان کردم... شوش را تبدیل به یک ویرانه کردم... ندای انسانی و بانگ شادی به دست من از آنجا رخت بربست.