سفر خروس ها از کوتنا به تهران - نیلی ابزار

به گزارش نیلی ابزار، شهرام سوادکوهی - ساری-خبرنگار: الگو دریافت از حیوانات و فراوری آثار هنری بر پایه شکل، رفتار یا باورهای مربوط به بعضی حیوانات ریشه در تاریخ دارد، اما این که هنرمندی مجموعه ای هنری را بر پایه همین نگرش و با الهام دریافت از یک حیوان ایجاد کند، روندی است که می توان آن را به دوره معاصر نسبت داد.

در مازندران چند سالی است شاهد این قبیل فعالیت های هنری هستیم. آخرین نمونه آن هم مجموعه مجسمه های خروس خان اثر حامد مشمولی هنرمند قائمشهری است که در گالری سرزمین هنر تهران به نمایش در می آید. این گالری از جمله مراکز معتبری است که بخشی از فعالیت هایش به هنرمندان جوان اختصاص دارد. مشمولی دانش آموخته رشته گرافیک است و به واسطه تحصیل در این رشته با شاخه های گوناگون هنرهای تجسمی آشنا شده است. وی تصویرگر است و در دوره کاری مشخصی دائما در حال طراحی و تصویرسازی با موضوعات مختلف بوده است. این هنرمند بیشتر زمینه شاعرانگی و نگاهی احساسی به جغرافیای خود یعنی روستای کوتنا از توابع قائمشهر دارد.

تجربه های مختلف کاری چه در زمینه تکنیکی و چه در استفاده از ابزار مختلف او را در این راه کارآمد نموده است، هر چند ممکن است در گذشته به فضای شخصی در آثارش نرسیده باشد و مثل هر هنرمند جوانی در حال جست وجو و کشف دنیا خود است، ولی می توان گفت که مجموعه مجسمه های پاپیه ماشه خروس خان که حدود 2 سال برای آن موقع صرف نموده، نخستین و مهم ترین اتفاق کاری اوست. با این هنرمند جوان مازندرانی به بهانه برگزاری نمایشگاه مجسمه های خروس خان در گالری سرزمین هنر تهران که از 4 تا 14 مرداد برپا می شود گفت وگویی داشتیم که در ادامه می خوانید.

• پیش از این که مجسمه سازی را به صورت حرفه ای شروع کنید در زمینه تصویرگری کتاب فعالیت داشتید.

بله، گرافیک به شما این امکان را می دهد که ایده های ذهنی خود را به صورت عملی راحت تر به اجرا در بیاورید. با ابزارهای مختلف مثل نرم افزارهای مختلف گرافیکی که در گذشته مرسوم نبود، در این رشته آشنا می شوید. از طرفی من در روستا متولد شده ام و این تجربه زیستن در روستایی که تفاوت های اقلیمی خاص و زیبایی دارد به من یاری نموده تا دنیا را ساده و ملموس ببینم. این سادگی همواره در کارم وجود دارد. آدم های دنیام را ساده می بینم و شاید به همین علت است که آنها را بسیار خطی و دور از هر چیز کار می کنم.

همین مساله باعث شده تا مخاطبان راحت تر با آثارم ارتباط برقرار نمایند. یک گلدان، چند ستاره، ابری که در حرکت است یا درختی که همواره می بینیم، موضوعات کارهای من هستند که در کنار هر فرم انسانی معنای ساده و شفافی می گیرند. همین سادگی در کار باعث شده تا زمینه همکاری با نویسنده هایی در حوزه شعر و ادبیات کودک و نوجوان فعالیت دارند، میسر شود.

• گرایش به سایر گونه های هنرهای تجسمی مثل مجسمه سازی چطور ایجاد شد؟

شاید کمی خوش شانس بودم که در سنین جوانی در شهرستان قائمشهر گروه هنری حجم سبز فعالیت خود را به شکلی جدی در مازندران و همچنین کشور شروع کرد و باعث شد تا هنرمندان جوان زیادی به این گروه ملحق شوند و در پروژه بزرگ هنر در روستا فعالیت هایی غیر از طراحی یا نقاشی کردن را تجربه نمایند. تا آن موقع اطلاع دقیقی از هنر محیطی یا هنر جدید با زیرشاخه هایش نداشتم و در نشست های تخصصی این گروه که با هنرمندان و منتقدان به شکلی مستمر دایر بود، آشنا شدم.

این ارتباطات جذابیت کار را برای من بیشتر کرد و خیلی زود با زبان هنر محیطی آشنا شدم. مسائل زیادی نظیر قطع درختان، انقراض گونه ای از ماهی های رودخانه های مازندران، آلودگی خاک و بعضی مسائل دیگر در دوره های مختلف هنر در روستا مطرح بود و هنرمندان طبق قوانین هر دوره آثار جدیدی فراوری می کردند. بهترین تجربه های این دوره از آثارم به پروژه ماهیان اورنج برمی شود. گروه های مختلف هنر محیطی و همچنین هنرمندان زیادی از جمله آقای احمد نادعلیان دعوت شده بودند. گروه ها و هنرمندان 3 روز در روستای کوتنا مستقر شدند و همه با موضوع ماهی اورنج آثاری فراوری کردند. خوشبختانه پروژه من از جمله آثاری بود که مخاطبان بسیار زیادی در فضای مجازی آن را به اشتراک گذاشتند. گاهی که تصاویر آن پروژه را منتشر می کنم، همچنان بازخوردها مثبت است.

• یعنی تصویری که از طبیعت اطراف دارید همواره در آثار شما دیده می شود؟

دقیقا؛ چراکه در جوانی با فعالیت هایی آشنا شدم که درک درست از طبیعت اطراف را به من گوشزد می کرد. همین مساله باعث شد تا در مجسمه های امروزم به دنبال موضوعات سخت و غیر قابل تصور نروم. زیستن در روستا و با اهالی آن یاری خوبی برای ادامه راه است. خروس خان هم از همین موضوعات ساده نزدیک به من است. چه زمانی که در حیاط خانه، مادرم به مرغ ها و خروس ها غذا می داد و چه زمانی که شب یا صبح، وقت و بی وقت ما را بیدار می کردند.

در این چند سال خروس را در اساطیر مختلف دنبال کردم، نه برای تاثیر دریافت و مفهومی شدن کارها، بلکه برای این که در نهایت برداشت شخصی خودم از این حیوان اهلی را در مجسمه ها پیاده کنم. دوست ندارم درگیر کارهای پیچیده شوم. 2 سال پیش هم که نمایشگاه صبحِ سروش را در گالری بهزاد ساروکلای قائمشهر برگزار کردم نگاهم به خروس ها نگاهی رئال و روایی بود. البته ممکن است در ادامه فراوری مجموعه آثار خروس خان که ممکن است یک تا 2 سال دیگر هم ادامه داشته باشد، آثار را کمی مفهومی تر کنم.

• به عبارتی دیگر هم نگاهی واقع گرایانه و هم طنازانه در مجموعه خروس خان به کار گرفته اید.

بله؛ زندگی خروس ها جذابیت های خاص خودش را دارد. جدا از زیبایی بال ها و پرهایشان، ستبری سینه های این موجود با پاهای قدرتمندش حس خوبی به کار می دهد. با کمی صبر و حوصله و دقت در زندگی خروس ها و نوع مراقبت از خانواده می توانید ببینید که به زندگی خانوادگی ما انسان ها شباهت دارند و همین مساله باعث طنز کار می شود. خودم هم سعی کردم کمی در این نوع زندگی اغراق بیشتری داشته باشم و به تصویرگری شدن کارم بیشتر یاری کنم. کوششم این بوده که در این مجموعه برخورد صرفا رئالیستی در آثارم نداشته باشم. در هر اثر به دنبال ریشه هایی از زندگی مشترکی بودم که ما با حیوانات داریم و تفاوت های چندانی در آن نیست. البته به دور از شیطنت های کار، کوشش کردم ماهیت تصویرسازی های آثار گذشته ام نیز حفظ شود و همین باعث شد تا به نظر خودم آثار از جذابیت بیشتری برخوردار شوند.

• چندین شاخه هنرهای تجسمی اعم از تصویرسازی، گرافیک، طراحی و نقاشی را تجربه کردید و به مجسمه سازی رسیدید. دغدغه های ذهنیتان را در سایر شاخه ها نمی توانستید ارائه کنید؟

تجربه های متعدد را دوست دارم. مجسمه سازی شاید برایم بهترینشان باشد؛ هر روز که می گذرد بیشتر عاشق مجسمه سازی می شوم. ریشه ساختن را از مدت ها پیش در ذهن داشتم تا این که مجموعه خروس خان را اتود زدم و تصمیم گرفتم فراتر از کاغذ و صفحه های نرم افزاری آن را اجرا کنم. به همین دلیل به فکر ساخت آن افتادم و پاپیه ماشه را انتخاب کردم. کمی در فضای مجازی و کمی هم با مشورت هنرمندانی که با این متریال آشنا بودند، پیگیر مطالعه و پژوهش این متریال و نحوه استفاده از آن با ویژگی های منحصربه فردش شدم.

مواد کار و یک کارگاه کوچک را هم فراهم کردم و دست به کار شدم. 2، 3 سالی است که ساخت مجموعه خروس خان را شروع نموده ام. روزهای اول با احتیاط کار می کردم و کوششم بر این بود تا بتوانم استفاده درست از پاپیه ماشه همچنین فرم خروس ها و بعد مرغ ها را را یاد بگیرم. این دوره زمان مناسبی بود تا تجربه هایم را در این خصوص بیشتر کنم. یادگیری جوشکاری وقت گیر نبود ولی ظرافت کار مهم بود. از طرفی حساسیت نوع نگاهم به خروس ها هم بود که باید جنبه های تصویری و طنز کار را نیز با این متریال به خوبی به کار می بستم. امروز خوشحالم که این تجربه بعد از 2 سال به بار نشست و آماده ارائه این مجموعه در گالری سرزمین هنر هستم.