تحلیل جزئیات ورود مشروط به بورس تهران ، تازه واردهای بورس سود می نمایند یا زیان؟ - نیلی ابزار

به گزارش نیلی ابزار، ابلاغیه ای توسط سازمان بورس و اوراق بهادار در روز گذشته منتشر شد که طبق آن صدور کد برای مشتریان جدید بعد از یک ماه و بعد از قبولی این افراد در آزمون حکایت دارد؛ موضوعی که مخالفان، آن را زیر پا گذاشتن حقوق افراد و موافقان و سبب جلوگیری از آسیب رسیدن به تازه واردها می دانند.

به گزارش نیلی ابزار به نقل از ایسنا، آنچه در ابلاغیه مذکور حائز اهمیت بوده، این است که مشتریان جدید یک ماه پس از صدور کد امکان معامله خواهند داشت. در این راستا، قبولی در آزمون کانون کارگزاران یا سازمان بورس شرط صدور کد معاملاتی است. همچنین شخص متعهد می گردد سیگنال فروشی و ... نکند، زیرا کد مسدود می گردد.

در این میان مسئولان بورس، دلیل این تصمیم را احتیاج به تخصص و دانش تازه واردها به بورس اعلام نموده و می گویند با توجه به اینکه این روزها سرمایه گذاری در بازار سرمایه رونق دارد و ممکن است افرادی که وارد این بازار می شوند دانش کافی نداشته باشند و از آنجاکه این نوع سرمایه گذاری احتیاجمند تخصص و دانش است، چنین تصمیمی گرفته شده است.

این تصمیم درحالی گرفته شده که مخالفان آن بر این باورند که اولا چنین تصمیمی نباید در قالب ابلاغیه اعلام گردد. ثانیا افراد را از حق قانونی شان که همان خرید و فروش سهام است محروم می نماید و دیگر اینکه بعضی بندهای آن با قوانین بازار سرمایه در تعارض است.

اما در روی دیگر سکه، موافقان هستند که اعتقاد دارند این ابلاغیه به جلوگیری از ورود کدهای جدید که از بازار سرمایه مطلعی ندارند و تشویق آن ها به سمت کارگزاری ها می انجامد.

• ابلاغیه صلاحیت این حجم از مقررات را ندارد

در این راستا یک حقوق دان با بیان اینکه بازار سرمایه یک بازار تخصصی و خود انتظام است که در نظام مالی هر کشوری صندلی مهمی دارد، به ایسنا گفت: بازار سرمایه ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. مساله مهم در بازار سرمایه دو رکن ناشر و سهام دار است. در واقع سهام دار در بازار سرمایه مهم ترین نقش را ایفا می نماید زیرا باعث انتقال و جابه جایی سهام می گردد.

وی با بیان اینکه سهام داران در بازار سرمایه به دو دسته حقیقی و حقوقی تقسیم می شوند، اظهار کرد: سهام داران بازار سرمایه باید از قواعد کلی معاملات در نظام حقوقی و قانون مدنی تبعیت نمایند. علاوه بر قوانینی که در قانون مدنی برای معاملات و خرید و فروش درنظر گرفته شده است، سازمان بورس هم یک سری قوانین به عنوان رگولاتور و تنظیم نماینده و ناظر این بازار معین می نماید.

این حقوق دان با اشاره به دستورالعمل روز گذشته سازمان بورس، مطرح کرد: این دستورالعمل چند نکته بسیار مهم دارد. نخست آنکه در بند دو ماده 190 قانون مدنی اهلیت طرفین برای معامله را تبیین و شفاف نموده که فرد باید تابع قانون مدنی باشد. رشد، بلوغ و عقل مهم ترین ویژگی ها و شرایط برای معامله است. خرید و فروش سهام هم از این قاعده مستثنی نیست و خرید و فروش سهام دقیقا معامله و بیع است که اتفاق می افتد. از طرفی باید این حق را به نهاد ناظر داد که نظارت هایی را روی خرید و فروش سهام انجام بدهد اما این نظارت باید در یک پارادایم و چارچوب قانونی و مقررات صحیح صورت بگیرد.

وی در ادامه با بیان اینکه در سلسله مراتب، ابتدا قانون، بعد آیین نامه، بعد دستورالعمل که به تصویب هیات مدیره سازمان بورس می رسد و بعد ابلاغیه از اهمیت برخوردار است، شرح داد: این حجم از تغییرات و قانون گذاری جدید نباید در قالب ابلاغیه باشد. زیرا ابلاغیه توان و امکان و صلاحیت انتقال این حجم از مقررات را ندارد. ابلاغیه برای دستورهای اداری و اجرایی استفاده و توسط مدیریت ها صادر می گردد درحالی که مطالبی که در این ابلاغیه است فراتر از این حد بوده و می تواند در قالب دستورالعمل و حتی آیین نامه باشد.

• محرومیت سهام داران از حق قانونی شان

این حقوق دان کارشناس حقوقی بازار سرمایه با اشاره به تاکید ابلاغیه مذکور مبنی بر اینکه افراد یک ماه بعد از دریافت کد معاملاتی حق معامله دارند، گفت: در بند یک و دو این ابلاغیه گفته شده است که فراهم شدن قابلیت انجام معامله برای این کدها مستلزم سپری شدن مدت یک ماه از تاریخ صدور و منوط به شرکت متقاضیان کدهای معاملاتی جدید و قبولی آنان در آزمونی است که توسط کانون کارگزاران برگزار می گردد. اینکه در یک ابلاغیه و حتی دستورالعمل و حتی قانون های جزء یک ماه اشخاص را از حق استفاده از آنچه که برایشان تثبیت شده است محروم کنیم درست نیست. مانند اینکه خانه ای را به کسی بفروشیم و بگوییم تا یک ماه حق استفاده از این خانه را ندارید.

وی در خصوص شرط قبولی در آزمون نیز اظهار کرد:سازمان بورس زمان معامله را معین می نماید درحالی که شرط قبولی در آزمون را هم گذاشته است. این دو با یکدیگر تعارض دارند. قطعا این حق طبیعی سازمان بورس است که به سطح علمی شرکت نمایندگان در معاملات ورود کند اما قبولی در آزمون ملازمه ای با یک ماه به تاخیر افتادن در حق معامله ندارد. ممکن است برای فردی کد معاملاتی صادر گردد، فردا در آزمون شرکت کند و قبول هم گردد، چرا باید حق خرید و فروش سهام برای این فرد 29 روز عقب بیفتد؟ عملا این فرد از حقی که دارد محروم می گردد.

• جرم نگاری مجدد سیگنال فروشی

این حقوق دان با اشاره به تبصره شش ماده دو ابلاغیه سازمان بورس گفت: در این تبصره ذکر شده است که خرید و فروش سهام در عرضه های اولیه، خرید و فروش امتیاز، تسهیلات مسکن، اوراق با در آمد ثابت و واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها از این مصوبه مستثنی هستند. نکته مهم در ابتدای تبصره است که هم به خرید و هم به فروش عرضه های اولیه اشاره دارد. خرید سهام در عرضه های اولیه همواره با سود همراه بوده و نکته در فروش آن است.

وی ادامه داد: مبنای این ابلاغیه این است که سطح علمی افرادی که کد می گیرند به حدی برسد که بتوانند در بازار خرید و فروش نمایند. این موضوع این تعارض دارد با تبصره مذکور. اگر فردی سهامی را در عرضه اولیه می خرد برای زمان فروش ان به سطحی از مطلعی احتیاج دارد.

این حقوق دان در ادامه با اشاره به تعهدنامه ای که افراد درمورد سیگنال فروشی باید امضا نمایند، اظهار کرد: در بند یک ماده 49 قانون بازار اوراق بهادار ذکر شده است هرگونه فعالیت در بازار سرمایه که احتیاجمند مجوز است و فرد بدون مجوز انجام می دهد جرم است. یعنی برای این موضوع قبلا جرم نگاری شده و جریمه ای هم در نظر گرفته شده است. در این تعهدنامه عملا ذکر شده است اگر فرد وارد شبکه های اجتماعی شده و سیگنال فروشی کند سازمان می تواند کد را ببندد. این در شرایطی است که باید کانال سیگنال فروشی بسته گردد و این مسدود کردن کد مغایر با بند یک ماده 49 قانون بازار و اوراق بهادار است. مانند این است که به دلیل گواهی نامه نداشتن راننده، سرنشینان را مجرم بدانند.

• ورود بدون مطلعی مردم به بازار سرمایه غیراصولی است

این درحالی است که مجتبی شهبازی - یک تحلیلگر بازار سرمایه - در گفت وگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه افرادی که کد اولی هستند سرمایه زیادی را وارد بازار نمی نمایند شرح داد: تازه واردها اکثرا برای عرضه اولیه وارد بازار می شوند و این موضوع روی فرایند آینده بازار تاثیری ندارد.

وی ضمن مثبت ارزیابی کردن ابلاغیه روز گذشته سازمان بورس اظهار کرد: در حال حاضر شرایط به صورتی شده است که مردم بدون تخصص و مطلعی کد می گیرند و وارد بازار سرمایه می شوند. این فرآیند غیراصولی بوده و در تمام جهان رد شده است.

شهبازی با تاکید بر اینکه در بازار سرمایه حرفه ای مردم نباید به صورت مستقیم وارد شوند اظهار کرد: این موضوع در ایران جا نیفتاده است و مسئولان صدور کد جدید را افتخار می دانند اما باید توجه داشت که مردم عادی درگیر بازار شده اند نه فردی که دارای تخصص است.

وی با تاکید بر اینکه هر روشی که مانع آسیب نهایی به سرمایه گذاران جدیدالورود گردد اقدام خوبی است، گفت: به نظر من ابلاغیه سازمان مقدمه ای برای افزایش مطلعی مردم است و اینکه مردم به صندوق ها و کارگزاری ها برای سرمایه گذاری و ورود به بازار سرمایه مراجعه نمایند.

• نقش کرونا در ابلاغیه سازمان بورس

یک تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به شیوع کرونا در کشور گفت: البته من حس می کنم بخشی از این تصمیم به موضوع شیوع ویروس کرونا در کشور و جلوگیری از هجوم موج کد اولی ها در کارگزاری ها است و ممکن است در آینده اصلاحاتی روی آن صورت بگیرد.

شهبازی در ادامه با اشاره به بورس های جهانی نیز گفت: در بورس های جهانی مردم به صورت مستقیم وارد بازار سرمایه نمی شوند. در اروپا مردم باید حتما از یک کارگزاری یاری بگیرند تا این کارگزاری آنها را مطلع کند و در نهایت تعهدنامه ای امضاء نموده و همه ریسک ها را می پذیرند. این موضوع در کشور ما رواج ندارد و حتی کارگزاران ما در حدی نیستند که بتوانند این کار را انجام دهند.

• ورود به بورس مشروط شد | شرایط صدور کد معاملاتی برای مشتریان جدید